Bắc Ninh: Môi trường sông Cầu đang bị tàn phá
l Ngoài rác, hàng ngàn tấn hoá chất từ ngành nông, công nghiệp hàng năm đang tàn phá môi trường con sông Cầu thơ mộng.
Nguồn nước sông Cầu tuy không đen và đặc quánh như sông Ngũ Huyện Khê, song những người yêu môi trường, yêu thiên nhiên hay quan tâm tới sức khoẻ cùng với hoài niệm về vẻ đẹp dĩ vãng của con sông viết lên những bài ca làm xao động lòng người cùng giọng hát của các liền anh, liền chị từ hàng chục làng quan họ xứ Kinh Bắc ven sông thì không thể không động lòng trước bộ mặt của nó đang ngày một biến dạng vì rác thải vô cơ và hữu cơ hàng ngày từ các khu dân cư ở Bắc Ninh và các tỉnh khác tràn ra.
Tại đoạn chảy qua khu dân cư đông đúc gần xã Tam Đa (huyện Yên Phong), rất nhiều hộ dân đang làm than gần bờ sông. Mỗi khi trời mưa, nước mưa nhuốm màu than đen kịt chảy xuống dòng sông đã khiến lòng sông bị ô nhiễm nặng.
Sông cũng đang "quặn đau" bởi rác thải sinh hoạt nổi lềnh bềnh do các làng thuyền và các hộ chăn nuôi hai bên bờ xả ra. Nguồn nước từ dòng Ngũ Huyện Khê đen kịt xả ra cũng đã khiến sông Cầu tại nhiều vùng của huyện Yên Phong đã ô nhiễm càng ô nhiễm hơn.
Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Đắc Tư, Chủ tịch UBND xã Tam Đa, nơi có khúc sông Cầu chảy qua xã bị ô nhiễm nặng bởi than, rác thải và các chất xú uế của gia súc và của người từ cống rãnh của làng nghề nấu rượu Đại Lâm gây ra, cho biết, ô nhiễm khúc sông Cầu là báo động, nhiều nhất là chất thải hữu cơ và vô cơ từ hơn một nửa làng nghề nấu rượu trong xã với trên 1.100 hộ.
Tới đầu xã, chúng tôi bị nghẹt mũi bởi mùi nồng của cồn, khét của than và củi… từ các hộ nấu rượu. Làng nghề đất chật, người đông, đâu đâu cũng thấy thùng chứa hoá chất, thùng rượu, chất thải... Vào thăm nhà anh Khung, một hộ nấu khá nhiều rượu tại thôn Đại Lâm thì chúng tôi thực sự cảm thấy lợm giọng bởi nước từ dòng sông bốc lên cùng với chất thải của người và gia súc.
Tại thôn, mỗi ngày có hàng chục tấn gạo, sắn được nấu thành rượu bằng phương pháp thủ công khá đơn sơ, nhà nào cũng nuôi những đàn lợn lớn, một lượng chất thải đưa ra hàng ngày không nhỏ, trong đó chỉ có 30% hộ trong xã sử dụng hệ thống biogas, số còn lại là chất thải tuôn ra cống rãnh không nắp đậy, cực kỳ mất vệ sinh và đổ ra sông Cầu.
Dòng sông bị tổn thương nặng bởi các chất hỗn tạp đã khiến cho các sinh vật khó mà sống nổi. Nước ô nhiễm, môi trường bị tàn phá đã khiến cho nguồn nước sinh hoạt tại nhiều gia đình có thể bị ảnh hưởng nặng và tại một số hộ gia đình, trẻ em và phụ nữ thường còi cọc, da dẻ xanh xao tiềm ẩn một số bệnh dịch.
Trước thực trạng ô nhiễm tại một làng nghề nấu rượu truyền thống, các cơ quan chức năng đã cấp 1,5 triệu đồng cho các hộ chăn nuôi xây hệ thống biogas, tiến tới năm 2009, các hộ chăn nuôi trong xã phải có hệ thống xử lý nước thải sạch và trong năm 2008 phải xây dựng hệ thống nước sạch nông thôn cho toàn xã nhằm ngăn chặn việc dùng phải nước ô nhiễm.
Tuy nhiên, các hộ dân làng nghề xem ra vẫn chưa mặn mà với các dự án thiết thực này, hàng ngày họ vẫn vô tư xả rác song cũng không biết rằng, họ đang lĩnh hội phải một môi trường ô nhiễm nặng.
Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, sông Cầu bị ô nhiễm nặng bởi trên 2.000 doanh nghiệp các ngành nghề: hoá chất, luyện kim, chế biến thực phẩm, xây dựng… tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương.
Ngoài tiếp nhận nguồn nước thải chưa qua xử lý vào lòng sông với nhiều hoá chất độc hại thì con sông này còn bị quấy bẩn bởi nước thải của khoảng 200 làng nghề: nấu rượu, sản xuất đồ gốm, mạ kim loại, sản xuất giấy, tái chế phế thải…
Riêng địa phận Bắc Ninh có khoảng 60 làng nghề thải các chất thải độc hại ra con sông này. Các làng nghề này đều có công nghệ lạc hậu, quy mô phạm vi gia đình, công nghệ cũ kỹ… Việc dòng sông uốn lượn tại các khu dân cư, cánh đồng cũng đã khiến cho mức độ ô nhiễm của con sông càng nặng hơn.
Chỉ tính riêng các vùng sản xuất nông nghiệp hiện sử dụng lượng phân bón hoá học là 500.000 tấn/năm, lượng dư thừa đổ vào lưu vực sông Cầu khoảng 33%. Trong khi lượng chất thải từ các đơn vị trên thải ra ngày càng nhiều thì mực nước tại lòng sông ngày càng giảm đi khiến cho mức độ ô nhiễm ngày càng nặng, không chỉ tổn hại tới nguồn nước mặt, mà còn tổn hại tới cả nguồn nước ngầm, không khí, đất…
Trước thực trạng ô nhiễm sông Cầu ở mức báo động, cuối năm 2007, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Uỷ ban Bảo vệ môi trường lưu vực sông Cầu (gọi tắt là Uỷ ban sông Cầu), có trách nhiệm điều phối liên ngành, liên vùng để phát triển bền vững môi trường, cảnh quan lưu vực sông Cầu.
Uỷ ban sông Cầu do Chủ tịch UBND của một trong 6 tỉnh: Bắc Kạn, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Dương làm Chủ tịch luân phiên theo thứ tự với 3 năm cho nhiệm kỳ đầu, 2 năm cho nhiệm kỳ tiếp theo.
Phó Chủ tịch là Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, các uỷ viên là đại diện UBND các tỉnh thuộc lưu vực của sông và đại diện của các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Công thương, Xây dựng, Giao thông và Vận tải và Văn phòng Chính phủ. Hy vọng sông Cầu sẽ được cứu thoát trong thời gian sớm nhất
Sông Cầu đang bị ô nhiễm nặng 
Tue Mar 29, 2011 11:28 am
