Trân trọng sáng kiến và bao dung cá tính
Tác giả: Hồ Anh Hải


Kinh Thánh có nói: Thượng Đế là người lương thiện duy nhất trên đời. Nghĩa là chúng ta ai cũng có nhược điểm này nọ. Một xã hội không biết bao dung sẽ không bao giờ có nhân tài.

1.Trong Chính phủ ta nhiệm kỳ này đã thấy có những dấu hiệu đổi mới phong cách làm việc rất đáng hoan nghênh. Người dân đã « ớn » lắm với tình hình trì trệ nhiều năm qua của nhiều ngành, nhiều lĩnh vực.

Nói riêng về giao thông vận tải (GTVT), cách đây mấy chục năm đã có Nghị quyết 36 CP, thế nhưng hè phố Hà Nội hiện nay bị chiếm dùng còn nhiều hơn xưa. Ô tô tư nhân được phép đỗ gần hết vỉa hè trước cổng Trường THPT Đống Đa khiến học sinh và phụ huynh đưa đón phải xuống đường mà đi mà chờ, gây tắc đường. Xe buýt hiện nay có hiện đại hơn trước nhưng phục vụ thì vẫn tồi, bất hợp lý... Tất cả chờ một bàn tay mạnh dạn chấn chỉnh.

Thế mà trong tình hình đó, khi Bộ trưởng Đinh La Thăng đề xuất ông sẽ đi xe buýt một tuần/ lần, lập tức có người nghi ngờ, thậm chí chê bai ý nghĩ đó. Tôi mấy chục năm làm việc ở ngành GTVT chưa thấy bộ trưởng nào dám mạnh dạn nói và làm như ông Thăng.

Dù chỉ đi một lần một tuần, nhưng nếu đi suốt nhiệm kỳ 5 năm thì ông sẽ có điều kiện thực sự hiểu được tình hình giao thông ở ta. Đề xuất của ông là một sáng kiến đổi mới phong cách làm việc của giới quan chức Việt Nam ngày nay, đáng để các bộ trưởng khác học theo lắm chứ ?

Nhân thể nói thêm: Ông Bloomberg đương kim Thị trưởng thành phố New York (8 triệu dân) ngày nào cũng đi làm bằng tàu điện ngầm. Tại cơ quan, ông chỉ có một bàn làm việc giữa mấy chục bàn làm việc của các nhân viên khác mà không có phòng riêng, cũng không có thư ký riêng.

Ông Hindman Thị trưởng thành phố Columbia (Mỹ) chỉ đi làm bằng xe đạp. Họ muốn gần dân để hiểu dân và qua đó làm tốt công việc của mình, chứ đâu có phải vì họ nghèo. Hindman được dân bầu làm thị trưởng 5 nhiệm kỳ liền (1995-2010); Bloomberg- suốt từ 2002 tới nay.



Ông Đinh La Thăng cũng nói ông muốn được tự mình « quyết » mọi việc thuộc ngành ông phụ trách, như một vị Tư lệnh ngành. Đúng quá rồi. Ông sẽ khác với các cán bộ chỉ biết làm theo lệnh trên, chắc hẳn ông sẽ lao vào giải quyết những khó khăn GTVT đang ảnh hưởng xấu tới đời sống nhân dân chứ không mơ tưởng làm đường sắt cao tốc Bắc Nam.

Chịu trách nhiệm cao và luôn sáng tạo đổi mới là đức tính quý nhất của người lãnh đạo. Lời nói và việc làm của ông Thăng thể hiện hai đức tính đó, đáng được dư luận ủng hộ, dù trước mắt ông chưa thể làm được nhiều.

2. Vừa qua công luận xì xào không ít về chuyện Lý Nhã Kỳ được chọn làm Đại sứ Du lịch của nước ta. Ai cũng biết làm Đại sứ kiểu ấy chỉ tốn thời gian, sức lực và cả tiền bạc nữa. Nhiều người nói giá đủ điều kiện như Lý Nhã Kỳ thì tôi cũng xin vái. Chúng ta đòi hỏi quá cao ở cô. Thậm chí có người còn viện cớ cô từng ăn mặc thiếu kín đáo khi đóng phim để phản đối việc lựa chọn cô.

Thử hỏi mấy người được như cô: Giỏi hai ngoại ngữ, lại xinh đẹp và tự nguyện chịu chi phí trong công việc. Những điều kiện ấy hơn đứt điều kiện có bằng đại học. Khối người có bằng thật nhưng trình độ không tương xứng, tiến sĩ mà không thạo ngoại ngữ nào. Những người như Lý Nhã Kỳ cần được trân trọng nâng đỡ, bao dung với các cá tính của họ. Quan trọng nhất là họ làm được việc.

Kinh Thánh có nói: Thượng Đế là người lương thiện duy nhất trên đời. Nghĩa là chúng ta ai cũng có nhược điểm này nọ. Một xã hội không biết bao dung sẽ không bao giờ có nhân tài.

3. Mới đây nhà phát minh vĩ đại của nước Mỹ Steve Jobs qua đời khiến cả thế giới thương tiếc. Ông là một anh hùng kiểu Mỹ, vấp ngã thất bại nhiều lần nhưng lại đứng dậy tiếp tục chiến đấu cho lý tưởng của mình. Đặc điểm lớn nhất của ông là cả đời chỉ theo đuổi việc sáng tạo những sản phẩm công nghệ thông tin (IT) có nhiều tính năng tốt nhất, mới lạ nhất, thích hợp nhất với nhu cầu của người sử dụng.


Sau khi Steve Jobs qua đời, nhiều nước có mặt bằng trí tuệ không thua kém Mỹ đều tự hỏi vì sao nước mình không có được những nhân tài như thế. Người Hoa chiếm một phần năm nhân loại, công nghệ IT Đài Loan và Trung Quốc rất phát triển, nhưng gương mặt IT sáng giá nhất thế giới người Hoa lại là công dân Mỹ - Steve Yang (sáng lập Yahoo). Tám người Hoa chủ nhân giải Nobel khoa học đều có quốc tịch Mỹ.

Trân trọng mọi sáng tạo đổi mới và bao dung với mọi cá tính, phải chăng đó là thứ xã hội chúng ta thiếu nhất hiện nay và vì thế chúng ta quá thiếu người tài thực sự?

Vì sao nước Mỹ lại có nhiều nhân tài như vậy? Ngoài môi trường chính trị tự do, bình đẳng, dân chủ ra, có lẽ còn vì xã hội Mỹ rất coi trọng mọi đầu óc sáng tạo, tôn sùng giá trị cá nhân, bao dung với cá tính và thất bại của mọi người.

Nếu Steve Jobs ở Việt Nam chắc ông không bao giờ được mời làm lãnh đạo vì các lý do: Chưa có bằng đại học, từng bị cách chức, có những cá tính xấu như kiêu ngạo, nói năng thiếu lễ độ, hay xỉ vả người khác, mặc hở hang khi phỏng vấn tuyển nhân viên nữ, không chịu thừa nhận con rơi của mình (vì thế phải ra tòa và thua kiện)...

Trân trọng mọi sáng tạo đổi mới và bao dung với mọi cá tính, phải chăng đó là thứ xã hội chúng ta thiếu nhất hiện nay và vì thế chúng ta quá thiếu người tài thực sự?